Lokaty bankowe

W dwudziestym pierwszym wieku dostępnych jest wiele rodzajów produktów finansowych dla klientów indywidualnych oraz firmowych. Do ciekawych rozwiązań w tym zakresie należą między innymi lokaty bankowe. Z opcji tej korzystają przede wszystkim osoby indywidualne, ale także przedsiębiorcy. Czym właściwie jest lokata i jakie korzyści dzięki niej można osiągnąć? W jaki sposób nalicza się oprocentowanie lokat? Jeśli chcesz poznać odpowiedzi na te oraz wiele innych pytań, koniecznie przeczytaj poniższy tekst.

Czym jest lokata bankowa? Ogólna definicja

Czym jest lokata bankowa? Wbrew pozorom, zrozumienie istoty tego zagadnienia jest stosunkowo proste. Nie powinno to stanowić trudności nawet dla osoby, która nie ma wykształcenia o profilu ekonomiczno-finansowym.

Lokata bankowa to taka umowa zawierana pomiędzy bankiem oraz klientem-dawcą kapitału (tym ostatnim podmiotem może być zarówno osoba indywidualna, jak i przedsiębiorstwo), w ramach której:

• klient decyduje się powierzyć bankowi kapitał (depozyt) o określonej wysokości,
• bank zobowiązuje się przechować środki pieniężne powierzone mu przez klienta, a następnie — po upływie danego okresu — zwrócić mu wniesiony kapitał powiększony o odsetki. To właśnie odsetki stanowią dla klienta swego rodzaju wynagrodzenie za oddanie bankowi środków do dyspozycji.

Wszelkie szczegółowe, techniczne kwestie takie jak na przykład: sposób naliczania oprocentowania, okres przechowywania lokaty, możliwość wcześniejszego zakończenia lokaty itp. zostają określone w umowie zawieranej przez klienta i bank.

Lokata bankowa — produkt inwestycyjny czy oszczędnościowy?

Jeśli chodzi o produkty finansowe, to według jednej z głównych klasyfikacji dzieli się je na:

• inwestycyjne,
• oszczędnościowe.

Czasem można spotkać się zgodnie z opinią, z którą lokata bankowa to sposób na inwestycje. Wydaje się jednak, że lokata to produkt oszczędnościowy. Taki stan rzeczy wynika stąd, iż wybór lokaty oznacza bardzo niskie, wręcz minimalne ryzyko (więcej cennych informacji na ten temat znajduje się w dalszej części tekstu), a wysokość przyszłych wpływów w postaci odsetek jest z góry znana.

Inwestycji w XXI wieku dokonuje się raczej poprzez takie bardziej ryzykowne, ale jednocześnie atrakcyjne pod kątem finansowym opcje jak na przykład zakup akcji czy kontraktów terminowych. Lokaty oszczędnościowe to raczej bezpieczny, prosty sposób na (częściową) ochronę kapitału przed inflacją.

Czy lokaty bankowe w 2024 roku skutecznie chronią przed inflacją?

W 2024 roku mamy do czynienia z najwyższą od lat inflacją. Zgodnie ze wstępnymi szacunkami opublikowanymi przez Główny Urząd Statystyczny, stopa inflacji w marcu wyniosła niemal jedenaście procent. Taki stan rzeczy oznacza, że nawet najwyższe oprocentowanie lokat dostępnych aktualnie na rynku nie pozwala na pokrycie inflacji.

Z drugiej jednak strony możliwe jest przynajmniej częściowe zrekompensowanie strat wynikających ze spadku realnej wartości pieniądza. Jest tak tym bardziej, że ulokowanie zgromadzonego kapitału na lokacie to zarazem bezpieczna forma oszczędzania. Dla porównania, w przypadku np. inwestycji w akcje konieczna jest znajomość zasad inwestowania oraz sytuacji w danym segmencie.

Last but not least, lokaty bankowe to rozwiązanie, które cechuje się wysokim poziomem prostoty. Aby móc w odpowiedzialny sposób skorzystać z lokaty, wystarczy znać podstawowe pojęcia finansowe takie jak na przykład: kapitał początkowy, kapitalizacja czy odsetki. To właśnie dlatego przez lata lokaty cieszyły się (i wciąż się cieszą) zainteresowaniem ze strony setek tysięcy Polaków.

Lokaty — oprocentowanie, czyli podstawowe kryterium wyboru

Czy istnieje coś takiego jak idealna, najlepsza lokata? Z pewnością nie — niestety, w rzeczywistym świecie nie ma idealnych rozwiązań. Podczas porównywania ofert w zakresie lokat należy przeanalizować szereg czynników.

Jednym z najważniejszych kryteriów w tym zakresie jest oprocentowanie lokaty. Czynnik ten w dużej mierze przekłada się na rentowność danego produktu finansowego. Na chwilę obecną rentowność lokat w skali roku nie przekracza dwóch-trzech procent. Oczywiste jest, że na wyższe stawki można liczyć w przypadku ofert promocyjnych dla nowych klientów.

Podczas porównywania ofert promocyjnych trzeba zwrócić uwagę także na to, czy preferencyjne oprocentowanie odnosi się do całości kapitału, czy też jest limitowane. Częstym rozwiązaniem jest promocyjne oprocentowanie np. do kwoty dwudziestu tysięcy złotych.

Lokaty odnawialne i nieodnawialne

Podczas analizy opłacalności poszczególnych ofert bankowych w zakresie lokat warto pamiętać o jeszcze jednym aspekcie, tzn. wyborze między lokatą odnawialną oraz nieodnawialną. Czym cechują się oba warianty? Odpowiedź na to pytanie jest bardzo prosta:

• lokaty odnawialne — lokata po danym okresie (np. jednego roku) jest przedłużana. Taki wariant pozwala klientowi otrzymywać odsetki przez dłuższy czas i jest zalecany wszystkim tym, którzy poszukują długoterminowych sposobów na oszczędzanie. Z drugiej jednak strony trzeba mieć na uwadze, że częstą praktyką ze strony banku jest naliczanie znacznie niższych odsetek w ostatnich okresach rozliczeniowych.
• lokaty nieodnawialne — po upłynięciu okresu wskazanego w umowie środki wraz z odsetkami zostaną automatycznie przekazane klientowi.

Od jakich czynników zależy oprocentowanie lokaty bankowej?

Podobnie jak w przypadku innych rodzajów produktów finansowych (w tym między innymi lokat oraz obligacji), także oprocentowanie lokat jest ściśle uzależnione od aktualnej sytuacji makroekonomicznej w kraju, w tym w szczególności od poziomu inflacji. Inflacja jest rozumiana jako średni wzrost cen towarów i usług w danym okresie. Jej wysokość ustalana jest przez Główny Urząd Statystyczny GUS.

Cel inflacyjny zawiera się w przedziale 1,5%-3,5%. Jeśli inflacja jest wysoka i przekracza oczekiwania Narodowego Banku Polskiego, NBP wraz z Radą Polityki Pieniężnej decyduje się na podwyższenie stóp procentowych, tzn. stopy:

• referencyjnej,
• lombardowej,
• depozytowej,
• redyskontowej.

Wpływają one m.in. na poziom oprocentowania pożyczek na rynku międzybankowym oraz kosztów, jakie muszą ponieść banki komercyjne, chcąc złożyć depozyt w banku centralnym. W efekcie im wyższy poziom inflacji w gospodarce w danym okresie, tym bardziej rosną stopy procentowe, a tym samym — oprocentowanie (rentowność) lokat.

Odwrotnie jest w przypadku niższej inflacji. Bank centralny, aby pobudzić gospodarkę, decyduje się na obniżenie stóp procentowych. Celem takiego działania jest sprawienie, by oszczędzający przeznaczyli posiadany kapitał na bieżące wydatki, co ma przyczynić się do rozwoju gospodarczego. Nie powinno zatem nikogo dziwić, że w okresie prosperity podwyższa się stopy procentowe, zaś w czasie recesji — obniża się je.

Lokaty oszczędnościowe a konta oszczędnościowe — jaka jest między nimi różnica?

Niejednokrotnie można spotkać się z sytuacją, w której terminy „lokata” oraz „rachunek oszczędnościowy” są traktowane jako określenia odnoszące się do tego samego rozwiązania. Tymczasem, rzeczywistość wygląda inaczej, ponieważ są to dwa zupełnie odrębne produkty finansowe.

Rachunek oszczędnościowy jest w gruncie rzeczy „standardowym” kontem, w przypadku którego regularnie dolicza się odsetki do zgromadzonego kapitału. Środki pieniężne znajdujące się na koncie oszczędnościowym można zwiększać np. poprzez wpłacanie dochodów z tytułu umowy o pracę. Z drugiej strony można także wypłacić w dowolnym momencie część kapitału. Podsumowując, rachunek bankowy oszczędnościowy cechuje się wysokim poziomem elastyczności z punktu widzenia jego posiadacza

Nieco inaczej jest w przypadku lokaty bankowej. W tym przypadku niemożliwe jest dopłacanie lub wypłacanie części środków. Przedterminowe podjęcie środków znajdujących się na lokacie powoduje jej zerwanie. Niestety, wiąże się to z konsekwencjami w postaci utraty części lub całości naliczonych odsetek.

Czy taki stan rzeczy (mniejsza elastyczność) oznacza, że lokata terminowa jest gorszym rozwiązaniem niż konto oszczędnościowe? Niekoniecznie. Trzeba mieć na uwadze, że zazwyczaj banki oferują w ramach lokaty wyższe oprocentowanie, niż ma to miejsce w przypadku rachunku oszczędnościowego.

Lokata bankowa a ryzyko — czy dawca kapitału musi obawiać się utraty powierzonego kapitału?

Typowa lokata terminowa (lokata oszczędnościowa) to produkt finansowy, który cechuje się bardzo niskim poziomem ryzyka. Taki stan rzeczy wynika z faktu, iż — zgodnie z przepisami znajdującymi się w ustawie z dnia 1 stycznia 1998 roku Prawo bankowe — środki te są chronione przez tzw. Bankowy Fundusz Gwarancyjny (BFG). Bankowy Fundusz Gwarancyjny wypłaca posiadaczom lokat środki w przypadku upadku banku (upadłości). Należy jednak przy tym pamiętać, że ochrona z tytułu BFG obejmuje swoim zakresem kapitał o równowartości „jedynie” stu tysięcy euro w złotych.

Z drugiej jednak strony, ryzyko upadku banku jest bardzo niskie – stabilność krajowego systemu bankowego jest niezwykle ważna z punktu widzenia całej gospodarki oraz państwa.

Lokata przez internet

Zazwyczaj produkty bankowe były kojarzone z usługami świadczonymi stacjonarnie. Obecnie jednak znacznie się to zmieniło. Dynamiczny rozwój nowoczesnych technologii cyfrowych w dwudziestym pierwszym wieku sprawił, że elastyczne rozwiązania internetowe — także w zakresie bankowości — stały się obecne w naszym życiu.

Nie inaczej jest w przypadku lokat bankowych, które już od kilku lat można utworzyć przez internet. W tym celu należy posiadać aktywne konto użytkownika w ramach bankowości internetowej. Interfejs w przypadku każdego banku wygląda inaczej, ale znalezienie opcji pozwalającej na utworzenie lokaty.

Co ciekawe, możliwe jest utworzenie internetowej lokaty bankowej także przez klientów, którzy nie posiadają rachunku osobistego w danym banku. W takim przypadku należy jednak liczyć się z większą ilością formalności. Podczas całego procesu należy udzielić takich informacji jak między innymi:

• imię i nazwisko,
• numer dowodu osobistego,
• data urodzenia.

W przypadku ewentualnych problemów lub nieścisłości pracownik banku skontaktuje się telefonicznie lub mailowo. Bezproblemowe założenie lokaty bankowej leży w interesie banku, który może wykorzystać złożone środki na przykład w celu prowadzenia akcji kredytowej.

Oczywiście, w przypadku zakładania lokaty przez internet konieczne jest złożenie depozytu poprzez przelew bankowy.

Lokata bez konta w danym banku — czy jest to możliwe?

Obecnie nie zawsze trzeba być klientem danego banku, by móc skorzystać z oferowanej lokaty. Wręcz przeciwnie: część spośród działających w Polsce daje możliwość utworzenia lokaty bez konieczności posiadania rachunku osobistego.

Tego typu rozwiązanie oznacza elastyczność, możliwe jest bowiem — zgodnie z indywidualnymi preferencjami — utworzenie konta bankowego w jednej instytucji, zaś lokaty — w drugiej. Poprzez takie udogodnienia banki starają się dotrzeć do możliwie jak największej liczby odbiorców.

Z pewnością dobrą wiadomość dla wszystkich zainteresowanych aktywnymi formami oszczędzania stanowi informacja, że w sieci można znaleźć obecnie niejeden ranking lokat bez konta. Znacznie ułatwia to pozyskiwanie informacji.

Ranking lokat bankowych — czy zawsze jest to dobre źródło informacji?

W sieci nietrudno znaleźć ranking lokat lub innych rodzajów produktów finansowych oferowanych klientom przez banki (kredyty hipoteczne, gotówkowe, konta oszczędnościowe itp.). Tego typu zestawienia cieszą się dużym zainteresowaniem ze strony użytkowników. Zawierają one skondensowane informacje na temat lokat oferowanych przez poszczególne banki. Bardziej zaawansowane, profesjonalne zestawienia są uzupełnione o minirecenzję każdego produktu. Dzięki temu czytelnik jest w stanie szybciej podjąć decyzję w zakresie wyboru lokaty.

Właściwie, nie powinno to nikogo zaskakiwać. Zbiorcze podsumowanie ofert stworzonych przez główne babki w Polsce to znaczna oszczędność czasu. Wydaje się być to lepszym rozwiązaniem niż „przeskakiwanie” po stronach internetowych różnych banków i zapisywanie informacji na temat ofert bankowych w notatniku (niezależnie od tego, czy mowa o wersji papierowej, czy też o programie komputerowym).

Z drugiej jednak strony należy mieć na uwadze, że ranking lokaty bankowej to funkcjonalność, która z jednej strony stanowi interesujące i użyteczne rozwiązanie, z drugiej zaś nie jest ona pozbawiona wad. Podczas analizy znalezionych tam informacji trzeba pamiętać o dwóch istotnych aspektach.

Lokaty bankowe ranking — informacje nie zawsze są aktualne

Po pierwsze, tego typu zestawienia nie zawsze zawierają aktualne informacje. Taki stan rzeczy wynika stąd, iż konkurencja rynkowa w segmencie usług bankowych jest bardzo silna i zdaje się wraz z każdym rokiem narastać. Nie powinno zatem nikogo zaskakiwać, że banki nieustannie starają się opracowywać nowe rozwiązania dogodne dla klientów, w tym także w obszarze lokat bankowych.

Na szczęście, twórcy tego typu opracowań starają się zniwelować tę słabość poprzez bieżącą aktualizację informacji zawartych w rankingach. Przykładowo, publikując analizę porównawczą, umieszczają oni informacje, na jaki okres dane zestawienie jest aktualne (np. podając miesiąc i rok). Dzięki temu odbiorcy raportów podsumowujących lokaty bankowe nie są wprowadzani w błąd.

Najlepsze lokaty — ranking nie zawsze zawiera pełne informacje

Drugim czynnikiem, który należy uwzględnić podczas analizy rankingów, jest ryzyko, że tego typu zestawienia nie zawsze zawierają pełne informacje i ukazują jedynie uproszczony obraz. Niestety, taki stan rzeczy jest nieunikniony. Gdyby rankingi opisywały poszczególne lokaty bankowe w tak szczegółowy sposób, jak robi się to w oficjalnych dokumentach bankowych, objętość raportów mogłaby mieć nawet kilkaset stron. Tymczasem, wielogodzinna lektura z pewnością nie jest tym, na co liczą użytkownicy podczas poszukiwania zwięzłych informacji w internecie.

Niestety, wraz ze skondensowaniem rankingów trzeba mieć na uwadze, że recenzje mogą nie zawierać niektórych informacji, w tym np. szczegółowych kryteriów pozwalających na skorzystanie z produktu bankowego. Na szczęście, w rankingach znajdują się często odnośniki do stron internetowych banków, dzięki czemu znalezienie odpowiedniej oferty na stronie usługodawcy (banku) nie powinno sprawić problemu.

Podsumowując, zestawienia obejmujące najlepsze lokaty bankowe to rozwiązanie użyteczne, ale powinno stanowić jedynie pewną wskazówkę podczas poszukiwania najkorzystniejszego rozwiązania. Nie powinno się traktować ich jako jedynego wiarygodnego źródła informacji. Znajdujące się tam informacje warto potwierdzić na stronie internetowej banku.

Lokaty bankowe. Podsumowanie

Lokata bankowa to bez wątpienia dobre rozwiązanie dla wszystkich tych, którzy zgromadzili pewien kapitał (np. w ramach pracy) i zamierzają go zainwestować bez większego ryzyka. Nie wolno zapominać także o tym, że — jak wspomniano w tekście — założenie lokaty jest dość proste. Oczywiście nie zmienia to faktu, że — podobnie jak w przypadku każdej formy oszczędzania lub inwestowania, także przed założeniem lokaty bankowej należy rzetelnie przeanalizować swoje potrzeby i możliwości finansowe. Jedynie wówczas można uniknąć kosztownych błędów oraz zaoszczędzić czas.