Obecnie karty płatnicze stosowane są w Polsce powszechnie – do wypłacania pieniędzy z bankomatu czy dokonywania płatności za różnego rodzaju usługi i zakupy. Jeszcze więcej możliwości daje karta kredytowa, która nie musi być powiązana z naszym kontem bankowym. Pozwala ona w razie potrzeby  szybko i wygodnie zapewnić dodatkowy zastrzyk gotówki. To rozwiązanie z którego Polacy w ostatnich latach korzystają coraz częściej. Wyjaśniamy, co to jest karta kredytowa, czym się różni od karty debetowej i jak działa. Podpowiadamy, jakie są najlepsze karty kredytowe i podpowiadamy w jaki sposób korzystać z nich mądrze.

Karta kredytowa online – coraz popularniejsza wśród Polaków

Polacy w ostatnich latach coraz chętniej korzystają z kart płatniczych – jednoznacznie pokazują to dane publikowane przez Narodowy Bank Polski. Szacuje się, że pod koniec pierwszego kwartału 2021 roku w użyciu były aż 44 miliony kart płatniczych – co oznacza, że wielu Polaków posiada ich kilka. 82,1% z nich to karty debetowe, które są podstawowymi kartami w portfelach Polaków. 12,3% ze wszystkich kart płatniczych stosowanych w Polsce to właśnie karty kredytowe, które stanowią drugą pod względem popularności kategorię. W 2021 roku w użyciu pozostawało około 5,405 mln sztuk kart kredytowych. Nie ulega wątpliwości, że to rozwiązanie, do którego przekonuje się coraz więcej Polaków. Podczas gdy „zwykła” karta debetowa pozwala oszczędzić czas i miejsce w portfelu, karta kredytowa oznacza znacznie więcej możliwości. Posługując się kartą kredytową, nie musisz martwić się o to, czy Twoja wypłata wpłynęła już na konto i czy masz środki, by zapłacić za jeszcze jedną rzecz, gdy już wcześniej zaszalałeś na zakupach. Możesz po prostu zapłacić pieniędzmi banku, które następnie oddasz w określonym terminie. Z całą pewnością dla wielu osób jest to bardzo wygodne rozwiązanie, które pozwala robić zakupy bez obaw o ciągłe sprawdzanie stanu konta. Do popularności kart kredytowych w ostatnim czasie przyczyniły się również różnego rodzaju akcje promocyjne, które pozwalały na zgarnięcie atrakcyjnych nagród i bonusów.

Karta kredytowa a karta debetowa – czym się różnią? Jak działa karta kredytowa?

Wyjaśniając, czym jest karta kredytowa, warto dokładnie omówić różnice między nią a „zwykłą” kartą debetową. Choć wiele osób używa tych pojęć wymiennie i pod względem wizualnym obydwa rodzaje kart zazwyczaj się nie różnią, to w rzeczywistości obydwa oznaczają zupełnie różne produkty finansowe. Karta debetowa to zapewne podstawowa karta płatnicza, którą posługujesz się na co dzień. Jest ona zawsze powiązana z kontem w banku i pozwala płacić środkami, które na nim zgromadziłeś.  W niektórych przypadkach umożliwia ona również dostęp do awaryjnej puli środków zwanej debetem – należy ją spłacić.

Inaczej funkcjonuje karta kredytowa, która nie musi być bezpośrednio powiązana z żadnym kontem bankowym. Podstawowa różnica polega na tym, że korzystając z karty kredytowej nie płacimy swoimi pieniędzmi, lecz pieniędzmi, które pożyczamy od banku – na zasadzie „pay later” czyli „płać później”. Bank wydając nam kartę określa od razu limit – maksymalną kwotę, którą możemy pożyczyć. Oczywiście możemy wykorzystać znacznie mniejszą sumę lub w ogóle w danym miesiącu nie skorzystać z karty. Po upływie określonego terminu musimy oddać pieniądze. Zazwyczaj jeżeli spłacimy kartę szybko, to nie zapłacimy dodatkowych odsetek. Karta kredytowa stanowi rodzaj kredytu konsumenckiego, z tym że jeżeli będziemy pilnować terminów płatności, to nie musi on oznaczać dodatkowych kosztów.

Z karty kredytowej korzystamy podobnie, jak z karty debetowej – płacisz nią za zakupy i usługi, również zbliżeniowo – na co tylko chcesz i kiedy chcesz. Możesz nawet wypłacać pieniądze z bankomatu czy pożyczać pieniądze z karty przelewając na swoje konto – te opcje jednak wiążą się z dodatkowymi kosztami, które bywają wysokie.

Rodzaje kart kredytowych:

Choć ogólna zasada działania kart kredytowych jest zawsze taka sama, to możemy wyróżnić ich różne rodzaje:

  • standardowe – zwykle dostępne bez konieczności spełnienia dodatkowych wymagań – zwykle wystarczy, że wykażemy regularne dochody bez względu na ich źródło. Wiele osób wykorzystuje kartę kredytową by budować pozytywną historię kredytową w BIK i KRD. Zazwyczaj opłaty związane z korzystaniem z tego rodzaju karty są niewielkie, nie możemy jednak liczyć również na zbyt wiele dodatkowych korzyści.  Zawsze warto oddawać pożyczone pieniądze w okresie bezodsetkowym (może on nieco różnić się w zależności od karty).
  • premium – najlepsze karty kredytowe często określane na przykład jako „złota karta kredytowa”, „czarna karta kredytowa” czy „platynowa karta kredytowa”. Przeznaczone dla najbogatszych użytkowników, którzy są w stanie wykazać regularne wysokie dochody. Tego typu karty wyróżnia przede wszystkim ponadprzeciętnie wysoki limit kredytowy. Zwykle posiadacze kart premium mogą skorzystać również z wielu dodatkowych korzyści niedostępnych dla zwykłych użytkowników, takich jak: usługi concierge, pakiet ubezpieczeń, wejścia do salonów Executive Longe na lotniskach całym świecie.
  • partnerskie – oprócz realizowania standardowych płatności umożliwiają zdobywanie korzyści w ramach programach partnerskich. Płacąc kartą w określonych miejscach możesz otrzymać zwrot  części pieniędzy za wydatki lub otrzymać punkty, które możesz wymienić na nagrody.

W jaki sposób mogę uzyskać kartę kredytową?

Kartę kredytową możemy uzyskać podobnie jak inne produkty finansowe w oddziale banku lub przez Internet. W oddziale konieczne będzie złożenie wniosku, w czym pomoże nam pracownik placówki. Jeżeli zdecydujemy się złożyć wniosek online (co jest zazwyczaj szybsze i wygodniejsze), konieczne będzie wypełnienie specjalnego formularza. Zazwyczaj zostaniemy poproszeni o przesłanie skanu lub wyraźnego zdjęcia dokumentu tożsamości, zapoznanie się z warunkami umowy i zaakceptowanie ich.

Pamiętaj, że karty kredytowe nie są przyznawane automatycznie. Podobnie jak w sytuacji, gdy staramy się o kredyt konsumencki w banku, tak samo przy wnioskowaniu o kartę kredytową konieczna jest weryfikacja zdolności kredytowej. Jest ona istotna przy ustaleniu wysokości limitu – w ten sposób bank zabezpiecza się, unikając sytuacji, gdy klient będzie wydawał tak duże kwoty, że nie będzie w stanie ich spłacić. Z tego powodu bank zapyta Cię o Twoje dochody i wydatki, stałe zobowiązania finansowe. Istotna będzie również historia spłaty dotychczasowych zobowiązań w Biurze Informacji Kredytowej oraz brak informacji o długach i opóźnieniach w raporcie BIK.

Otrzymując kartę uzyskasz maksymalny limit zadłużenia oraz informację o terminach spłaty. Zazwyczaj jeżeli szybko spłacisz zadłużenie (np. w 60 dni) to oddajesz tylko tę kwotę, którą pożyczyłeś, po tym terminie musisz zapłacić również za odsetki.

Jakie dane znajdują się na karcie kredytowej?

Karty kredytowe, podobnie jak innego rodzaju karty płatnicze, zostały zaprojektowane w taki sposób, by umożliwiać przeprowadzenie transakcji, a jednocześnie chronić zgromadzone na nich środki przed działaniami oszustów. Po obydwu stronach karty znajduje się wiele danych. Z przodu możemy dostrzec chip zabezpieczający kartę. Na awersie znajduje się także nazwa banku, unikalny numer karty, nazwisko właściciela, data ważności, a także nazwa organizacji płatniczej, do której karta należy (np. Visa lub Mastercard). Na awersie może również być umieszczone oznaczenie o możliwości dokonywania płatności zbliżeniowych. Rewers karty kredytowej zawiera: pasek magnetyczny, hologram, kod CVV i miejsce na podpis posiadacza oraz dane banku.

Pamiętaj o tym, że dane karty kredytowej są danymi poufnymi. Chroń numer swojej karty kredytowej, jej datę ważności i kod CVV. Nie wyjmuj karty z portfela, jeżeli nie musisz i nie przekazuj jej osobom trzecim, nie pozwalaj, by pracownik sklepu oddalał się z nią na zaplecze. Taka nieostrożność może spowodować, że ktoś wyłudzi środki z karty!

Od czego zależy limit na karcie kredytowej?

Karta kredytowa jest narzędziem, które może pozwalać w nagłych sytuacjach poratować rodzinny budżet i zapłacić za zakupy. Banki, aby mieć pewność, że odzyskają pożyczone środki wprowadzają limity zadłużenia – czyli określają maksymalną kwotę, którą dany klient może pożyczyć. Limit zależy od zdolności kredytowej każdego klienta. W każdym banku może być ona obliczana nieco inaczej, jednak zazwyczaj istotne są:

  • Wysokość uzyskiwanych dochodów oraz stałe miesięczne wydatki i zobowiązania finansowe;
  • Historia w Biurze Informacji Kredytowej (BIK) – jak do tej pory radziliśmy sobie ze spłatą zobowiązań?
  • Brak negatywnych wpisów w Krajowym Rejestrze Dłużników.

Są to te same czynniki, które są weryfikowane zawsze, gdy staramy się o kredyt, co nie powinno nas dziwić – karta kredytowa działa na podobnych zasadach. Zawsze otrzymując kartę kredytową poznajesz jej limit oraz termin, w jakim środki powinny zostać zwrócone i wysokość oprocentowania, gdy zdecydujemy się oddać środki po upływie terminu bezodsetkowego.

Czy i kiedy warto starać się o zwiększenie limitu na karcie kredytowej?

Warto mieć świadomość, że limit na karcie kredytowej można w niektórych przypadkach zwiększyć. Możemy to zrobić, jeżeli pozwala nam na to zdolność kredytowa – na przykład w ostatnim czasie wzrosły nam dochody lub w przeszłości nie wykorzystywaliśmy możliwości w pełni. Złożenie wniosku o zwiększenie limitu na karcie kredytowej jest bardzo proste – czasami wystarczy jedynie przedzwonić do banku. W niektórych przypadkach konieczne może być przy tym doniesienie dodatkowych dokumentów, które obrazują nasze możliwości finansowe. Niekiedy pracownik banku może sam z siebie zaproponować podniesienie limitu, jeżeli widzi, że osiągamy odpowiednie dochody i w przeszłości bez problemów spłacaliśmy zadłużenie z karty.

Zawsze jednak warto zastanowić się, czy aby na pewno zwiększenie limitu na karcie jest dobrym pomysłem? Czy nie będzie aby na pewno stanowiło pokusy, by wydawać pieniądze, których jeszcze nie zarobiliśmy, co w przyszłości może stanowić znaczne obciążenie dla domowego budżetu?  Oczywiście są osoby, które potrafią bardzo skrupulatnie kontrolować swoje wydatki, jednak wielu posiadaczy kart, gdy tylko ma dostęp do dodatkowych środków, to z tego korzysta. Warto dobrze się zastanowić i mądrze ustalić limit. Zbyt niski będzie mijał się z celem, jednak zbyt wysoki stanowi ryzyko, że będziemy nadmiernie się zadłużać.

Co się bardziej opłaca: karta kredytowa czy kredyt?

W niektórych sytuacjach karta kredytowa może być rozpatrywana jako alternatywa dla kredytu konsumpcyjnego. Warto dobrze zastanowić się, co w konkretnym wypadku lepiej się opłaca – czy wolimy od razu uzyskać całą większą kwotę pieniędzy „do kieszeni” i oddawać ją w ratach czy w razie potrzeby wolimy zapłacić przy pomocy karty za konkretne wydatki. Nie ma jednej dobrej odpowiedzi, co jest opłacalne. Zazwyczaj kredyt konsumpcyjny jest udzielany na wyższe kwoty, choć bez problemu powinniśmy również znaleźć możliwości pożyczenia mniejszych kwot. Jeżeli planujemy jeden duży wydatek, to wygodniejsze może być uzyskanie kredytu – przy wielu mniejszych, regularnych zakupach praktyczniejsza jest karta kredytowa. W przypadku kart kredytowych nie zapłacimy odsetek, jeżeli pieniądze oddamy w terminie. Jeżeli chodzi o kredyty konsumpcyjne, to zawsze warto dokładnie przeanalizować ich koszt – przydatne może być w tym narzędzie, jakim jest RRSO czyli Rzeczywista Roczna Kwota Oprocentowania, a także różnego rodzaju kalkulatory kredytowe.

Pożyczka z karty kredytowej na konto – czy się opłaca?

Banki zwykle oferują rozwiązanie, jakim jest pożyczka z karty kredytowej na konto. W takiej sytuacji pieniądze w kwocie nie przekraczającej Twojego limitu mogą zostać przelane bezpośrednio na Twoje konto, a Ty będziesz mógł dysponować gotówką. Niekiedy zdarza się nawet, że pracownicy banków sami dzwonią do posiadaczy kart sugerując to rozwiązanie. Warto na to jednak uważać. Podczas gdy płatności bezgotówkowe przy pomocy kart nie muszą nas nic kosztować jeżeli spłacamy je na czas, pożyczka z karty kredytowej na konto może wiązać się z wysokimi dodatkowymi kosztami. Czy to oznacza, że nie powinniśmy w ogóle korzystać z tego rodzaju pożyczek? Absolutnie nie – w sytuacji podbramkowej może okazać się to ratunkiem, natomiast przed zawarciem umowy zawsze należy zorientować się, jak wysokie będzie oprocentowanie i jakie są warunki spłaty pożyczki. Podobnie jak przy zaciąganiu innego rodzaju kredytów i pożyczek radzimy zwrócić uwagę na RRSO, które najlepiej pozwala porównać koszt poszczególnych zobowiązań. Zazwyczaj niestety pożyczki z karty kredytowej na konto należą do stosunkowo drogich. Z drugiej jednak strony często okazuje się, że są i tak o wiele bardziej opłacalne od pożyczek zaciąganych w sektorze pozabankowym, na przykład popularnych „chwilówek”.

Jak rozsądnie korzystać z kart kredytowych?

Karta kredytowa może być bardzo przydatnym rozwiązaniem, które może zapewnić Ci dodatkowe środki na potrzebne wydatki, a nawet wsparcie przy realizacji planu inwestycyjnego (na przykład gdy w przeciągu miesiąca inwestujesz swoją pensję, koszty życia pokrywając z karty).  Jeżeli jednak nie będziesz korzystać z niej rozsądnie, to ryzykujesz nadmierne zadłużenie, a w konsekwencji nawet wpadnięcie w spiralę długów. Z tego powodu zanim zdecydujesz się na wyrobienie karty kredytowej, warto poznać zasady i wskazówki, jak korzystać z niej mądrze.

  1. Zastanów się od początku, do czego karta kredytowa jest Ci potrzebna i w jaki sposób chcesz z niej korzystać – ma służyć Ci jedynie okazyjnie, gdy zabraknie Ci pieniędzy w nagłej sytuacji? A może chcesz używać jej jako swojej podstawowej karty płatniczej i regularnie co miesiąc spłacać? Określenie swojej strategii na początku pozwoli Ci uniknąć chaosu w finansach.
  2. Mądrze ustaw limit – zwłaszcza jeżeli jesteś osobą, którą łatwo dokonuje zakupów pod wpływem impulsu – zbyt wysoki limit może być dla Ciebie pokusą i prowadzić do nadmiernego zadłużania się. Z drugiej strony niski limit może powodować, że karta nie spełni swojej roli. Jeżeli się wahasz, dobrym rozwiązaniem może być ustawienie niższego limitu i zwiększenie go po upływie czasu, jeżeli faktycznie okaże się niewystarczający.
  3. Pamiętaj, żeby zawsze oddawać pieniądze w terminie – korzystanie z karty kredytowej jest bardzo opłacalne, jeżeli zawsze oddajesz pieniądze na czas – to tak, jakby bank udzielał Ci nieoprocentowanego kredytu. Po jego przekroczeniu konieczne będzie jednak zapłacenie dodatkowo odsetek – w takim przypadku banki często stosują już maksymalne dopuszczane przez prawo oprocentowanie. Warto wybrać kartę, która posiada długi okres spłaty.
  4. Wykorzystuj kartę tylko do transakcji bezgotówkowych – pamiętaj, że okres bezodsetkowy obowiązuje jedynie przy płatnościach bezgotówkowych. Jeżeli chciałbyś wypłacić pieniądze z bankomatu przy pomocy karty kredytowej, to zapłacisz nie tylko standardową opłatę, ale i koszty odsetek,  za cały okres kredytowania, które mogą być wysokie.
  5. Korzystaj z programów partnerskich i bonusów – sprawdź, jakie dodatkowe korzyści oferuje Twoje karta i wykorzystuj je.