Split payment (Mechanizm Podzielonej Płatności) – Co to jest?

W ostatnich latach wprowadzono wiele zmian w prawie podatkowym. Do najważniejszych decyzji w tym zakresie należy split payment, po polsku określany także jako MPP, czyli mechanizm podzielonej płatności. Co to jest split payment i na czym polega? Kiedy split payment jest obowiązkowy? Jeśli chcesz poznać odpowiedzi na te pytania, koniecznie zapoznaj się z przygotowanym przez nas tekstem.

Split payment – podstawowe informacje

Mechanizm podzielonej płatności to rozwiązanie, które ma za zadanie uszczelnić krajowy system podatkowy oraz ograniczyć zjawisko uchylania się od podatku.

split payment było dość głośno w okresie, w którym zmiana ta weszła w życie, tzn. w listopadzie 2018 roku. Istota tego rozwiązania jest dość prosta. W ramach mechanizmu podzielonej płatności przedsiębiorca jest zobowiązany do podzielenia dokonywanych płatności na dwie części – są one następujące:

  • kwota netto,
  • kwota naliczona z tytułu podatku od towarów i usług.

Takie rozwiązanie funkcjonowało od wielu lat. Tym, co jednak uległo zmianie, jest sposób dokonywania płatności z tytułu otrzymanych towarów lub usług. Podczas gdy przez lata całość kwoty z tego tytułu trafiała na jeden rachunek bankowy odbiorcy, obecnie wygląda to inaczej. Jeśli chodzi o część netto, to wciąż wpływa ona na konto firmowe dostawcy. Inaczej wygląda jednak sytuacja w odniesieniu do kwoty podatku VAT. Jeśli wynika tak z ustawy, równowartość podatku od towarów i usług powinna trafić na rachunek VAT dostawcy.

Mechanizm podzielonej płatności – kiedy się stosuje?

Podatnicy muszą rozdzielać dokonywane płatności na rzecz dostawców, jeśli obowiązek podatkowy dotyczący dostawy towarów lub świadczenia (tzn. wykonanie danej czynności i/lub wystawienie faktury) miał miejsce nie wcześniej niż 31 października 2019 roku. Ponadto, podczas ustalania obowiązku istotna jest również kwota wynikająca z transakcji – obowiązkowi podlegają takie operacje gospodarcze, których równowartość przekracza 15 tysięcy złotych brutto. Last but not least, oba podmioty (dostawca i odbiorca) muszą mieć status przedsiębiorcy.

Split payment – kiedy nie jest obowiązkowy?

Zgodnie z obecnie obowiązującymi przepisami mechanizm podzielonej płatności nie obowiązuje w sytuacji, gdy podatnik:

  • jest konsumentem, tzn. osobą prywatną, którą nie prowadzi działalności gospodarczej,
  • prowadzi zarejestrowaną działalność gospodarczą, ale nie opłaca faktur objętych podatkiem od towarów i usług,
  • rozlicza transakcje gotówkowe lub z użyciem karty płatniczej – stosuje się split payment dopiero wtedy, gdy transakcja jest opłacana poprzez przelew,

Czy to oznacza, że obowiązek split payment dotyczy każdej „większej transakcji” pomiędzy przedsiębiorcami? Niekoniecznie – ważne jest również, by dana transakcja wchodziła w zakres załącznika nr 15 do ustawy o VAT. Do grupy tej zalicza się na przykład takie operacje gospodarcze jak dostawa:

  • metali szlachetnych (złoto, srebro),
  • stali, miedzi, aluminium,
  • urządzeń komputerów oraz ich komponentów, w tym w szczególności dysków twardych,
  • aparatów fotograficznych,
  • telewizorów,
  • silników spalinowych oraz ich części,
  • paliw, odpadów,
  • usług budowlanych,

oraz wielu innych.

Co ważne, obowiązek zastosowania mechanizmu podzielonej płatności MPP powstaje w sytuacji, gdy co najmniej jedna spośród wszystkich pozycji znajdujących się na danej faktury zalicza się do załącznika nr 15. Split payment stosuje się wówczas do danej pozycji. Co do pozostałej części faktury – mechanizm podzielonej płatności ma wówczas dobrowolny charakter.

Co do zasady, w pozostałych przypadkach mechanizm podzielonej płatności ma dobrowolny charakter. Zdaniem niektórych split payment to żmudny obowiązek, aczkolwiek warto pamiętać, że stosowani się do tej zasady w sytuacji, gdy przepisy prawne tego nie wymagają, daje liczne korzyści.

Dlaczego warto zdecydować się na mechanizm podzielonej płatności?

Według przepisów mechanizm podzielonej płatności oznacza dla podatnika między innymi następujące korzyści:

  • brak karnych odsetek za zwłokę – jeżeli powstały zaległości podatkowe za taki okres rozliczeniowy, w którym minimum 95% to faktury objęte mechanizmem podzielonej płatności, nie stosuje się podwyższonych według współczynnika 1,5 odsetek od zaległości podatkowych,
  • domniemanie należytej staranności – według ogólnej zasady podatnik, który opłacił faktury na rzecz nieuczciwego, nierzetelnego kontrahenta (tzn. takiego, który uporczywie uchyla się od obowiązku vatowskiego), może zostać pociągnięty do tzw. odpowiedzialności solidarnej. Ryzyko to staje się znacznie niższe w sytuacji, gdy dokonaliśmy zapłaty z zastosowaniem mechanizmu podzielonej płatności. Takie działanie to oznaka tzw. należytej staranności,
  • możliwość skorzystania z przyspieszonego zwrotu podatku – co do zasady zwrot nadpłaconego podatku od towarów i usług odbywa się w terminie 60 lub 180 dni. Jeśli jednak podatnik stosował split payment, można liczyć na przyspieszony okres zwrotu, który wynosi zaledwie 25 dni. Takie rozwiązanie to dobry sposób na to, by móc w stosunkowo krótkim czasie poprawić płynność finansową prowadzonego przedsiębiorstwa;
  • obniżenie kwoty z tytułu zobowiązania podatkowego – kwota, o jaką zmniejsza się wartość podatku VAT do zapłaty, zostaje pomniejszona o wzór na tzw. skonto. Do ustalenia tej kwoty wykorzystuje się iloczyn kwoty Z (zobowiązanie podatkowe wynikające z deklaracji) oraz r (wysokość stopy referencyjnej Narodowego Banku Polskiego według stanu na dwa dni przed datą zapłaty zobowiązania podatkowego), a następnie przemnaża się go przez liczbę dni od momentu, w którym rachunek bankowy został obciążony (w ujęciu rocznym, tzn. po przedzieleniu przez 360).

Mechanizm podzielonej płatności – co może grozić za nieprzestrzeganie przepisów?

Niestosowanie się do przepisów w zakresie mechanizmu podzielonej płatności grozi dotkliwymi sankcjami natury finansowej. Trzeba liczyć się z tym faktem niezależnie od tego, jaką stroną transakcji jesteśmy – obecne przepisy przewidują dotkliwe kary zarówno dla sprzedających, jak i kupujących.

Mechanizm podzielonej płatności – jaka kara dla sprzedawcy?

W przypadku tych pierwszych konieczne jest oznaczenie faktury VAT określeniem „mechanizm podzielonej płatności” – takie działanie jest niezbędne, by druga strona transakcji miała świadomość specyficznego znaczenia transakcji. Brak takiego określenia oznacza naliczenie kary w postaci tzw. dodatkowego zobowiązania podatkowego – jest ono ustalane proporcjonalnie i wynosi 30% kwoty podatku VAT z faktury, która nie została odpowiednio oznaczona. Jednak nie to jest najważniejsze – należy bowiem liczyć się z odpowiedzialnością karno skarbową oraz grzywną, które wysokość może sięgać nawet 180 stawek dziennych (niemal pięć i pół miliona złotych!). Oczywiście, w przypadku drobnych, incydentalnych przewinień nie stosuje się tak wysokich kar. Z drugiej jednak strony kara za brak stosowania się do mechanizmu podzielonej płatności może poważnie nadwyrężyć budżet sprzedawcy.

Co ważne, sankcji tej można uniknąć w sytuacji, gdy pomimo braku stosownego oznaczenia kontrahent zastosuje się do mechanizmu split payment.

Mechanizm podzielonej płatności – jaka kara dla nabywcy?

Karę za brak przestrzegania przepisów ustawy VAT w zakresie split payment może otrzymać również nabywca. Kiedy należy liczyć się z takim ryzykiem? Brak rozliczenia faktury w systemie MPP, pomimo zastosowania oznaczenia „mechanizm podzielonej płatności” na dokumencie, może skutkować otrzymaniem 30 proc. dodatkowego zobowiązania podatkowego. To nie wszystko, ponieważ – podobnie jak ma to miejsce w przypadku sprzedawcy – grozi wówczas także odpowiedzialność karna skarbowa. Maksymalny wymiar kary finansowej jest jednak wówczas czterokrotnie wyższy i wynosi nawet 21,6 miliona złotych (180*4 = 720 stawek dziennych).

Nabywca również może uniknąć sankcji ustawowych – dzieje się tak, jeśli pomimo błędu ze strony nabywcy sprzedawca poprawnie rozliczył się z podatku VAT należnego. Z drugiej jednak strony brak zastosowania mechanizmu podzielonej płatności przez nabywcę sprawi, że nie będzie można zaliczyć danego wydatku do kosztu uzyskania przychodu. Od tej zasady istnieje pewien wyjątek: brak właściwego oznaczenia na fakturze.

Podobne Artykuły

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *