Karta kredytowa a debetowa – czym się różnią?
Korzystanie z kart płatniczych jest w Polsce powszechne. Na pierwszy rzut oka trudno rozróżnić, jakim rodzajem karty dokonywana jest płatność. Dopiero po dokładniejszym przyjrzeniu się można zauważyć, że na części z nich widocznych jest napis credit, natomiast na pozostałych — debit. Na rynku finansowym istnieją bowiem karty kredytowe i karty debetowe. Jakie są ich podobieństwa? Co różni kartę kredytową od karty debetowej?
Jak wygląda karta kredytowa i debetowa?
Głównym podobieństwem pomiędzy kartą kredytową i debetową jest wygląd. Oba środki płatnicze mają formę prostokąta z tworzywa sztucznego i są wyposażone w chip do odczytu danych oraz specjalny pasek magnetyczny. Na karcie kredytowej i debetowej znajdują się imię i nazwisko właściciela i kod CVC. Format obu kart jest ustandaryzowany i dostosowany do używania w bankomacie.
Karty kredytowe i debetowe mogą być używane do płatności bezgotówkowych w terminalach oraz Internecie. W obu przypadkach płatność odbywa się tak samo. Podczas płatności w sklepach stacjonarnych użytkownik karty kredytowej lub debetowej podaje kod PIN lub korzysta z funkcji płatności zbliżeniowych. Transakcja w Internecie odbywa się po podaniu kodu zabezpieczającego karty i terminu jej ważności.
Różnice pomiędzy kartami kredytowymi a debetowymi
Główną różnicą pomiędzy kartą kredytową a debetową jest pochodzenie środków dostępnych do wykorzystania. Karta kredytowa to nic innego jak dostępny kredyt. Właściciel może używać jej do określonego limitu w dowolnym czasie bez konieczności zaciągania odrębnego kredytu gotówkowego w banku. Limit środków na karcie kredytowej ustala bank na podstawie wniosku złożonego przez klienta i jego zdolności kredytowej. Zwykle klienci decydują się na karty kredytowe z limitem 5-10 tysięcy złotych.
Karta debetowa z kolei umożliwia korzystanie ze środków zgromadzonych na koncie osobistym. Umożliwia ich wypłacanie w bankomacie oraz dokonywanie transakcji w Internecie lub za pośrednictwem terminali płatniczych. Po wykorzystaniu wszystkich środków zgromadzonych na rachunku osobistym karta uniemożliwia dokonanie kolejnej płatności do czasu pojawienia się pieniędzy na koncie (np. przelewu wynagrodzenia).
Opłaty za użytkowanie karty kredytowej
Użytkowanie karty kredytowej wiąże się z kilkoma opłatami. Opłata za wydanie karty wynosi kilka złotych. Niektóre banki umożliwiają jej zniwelowanie w przypadku comiesięcznego wykonania określonej liczby transakcji. Opłata za wypłatę pieniędzy z karty kredytowej w bankomacie najczęściej jest określona kwotowo i prowizyjnie. Prowizja z reguły wynosi od 0,5 do 1% wypłacanej kwoty, jednak jest nie niższa niż np. 10 zł. Koszt posiadania karty kredytowej wiąże się głównie z oprocentowaniem zadłużenia. Wszystkie wydane środki należy zwrócić wraz z odsetkami, które wynoszą przeciętne kilkanaście procent w skali roku. Im wyższe zadłużenie na karcie i im dłużej spłaca jej użytkownik, tym większa jej łączna suma odsetek do zapłacenia.
Opłata za użytkowanie karty kredytowej może zmieniać się w ciągu roku w zależności od intensywności korzystania ze środków. Aktywni użytkownicy mogą zniwelować opłatę do 0 zł, jednak muszą liczyć się z tym, że poniosą koszt odsetek od zadłużenia. W przypadku braku aktywności właściciela posiadanie karty kosztuje kilka złotych miesięcznie bez dodatkowych warunków do spełnienia. Wyrobienie karty jest bezpłatne, jednak posiadanie jej wyłącznie „na czarną godzinę” bez wykorzystania środków przynajmniej raz na kilka miesięcy nie ma sensu.
Opłaty za użytkowanie karty debetowej
Korzystanie z karty debetowej jest tańsze niż używanie kart kredytowych. Karta debetowa umożliwia dokonywanie darmowych wypłat z bankomatów wskazanych w umowie z bankiem. W pozostałych bankomatach opłata jest ustalona w formie kwotowej lub prowizyjnej. Transakcje bezgotówkowe w sklepach stacjonarnych i Internecie są bezpłatne bez względu na ich wysokość. Opłata za wydanie karty debetowej jest podobna do opłaty za wydanie karty kredytowej — z reguły jest to kilka złotych. Karta może być użytkowana bezpłatnie, jeśli klient banku co miesiąc wykona wskazaną liczbę transakcji przy jej użyciu lub uzyska wynagrodzenie powyżej danej kwoty.
Karta debetowa uniemożliwia wypłacanie większej kwoty niż saldo rachunku. W przypadku braku środków na koncie nie ma możliwości dokonania płatności i zadłużenia się. Tym samym, nie istnieje możliwość naliczenia odsetek za środki wykorzystane przy użyciu karty debetowej.
Jak otrzymać kartę kredytową i debetową?
Karty debetowe powszechnie wydaje się klientom podczas zakładania rachunku osobistego w banku. Pracownik banku po potwierdzeniu chęci wyrobienia karty płatniczej przypisuje ją do konkretnego rachunku. Następnie wydaje kartę debetową jeszcze w trakcie podpisywania dokumentów lub zleca jej wysyłkę w ciągu kilku dni na adres wskazany przez klienta. Do wyrobienia karty debetowej niepotrzebne są żadne dokumenty prócz dowodu osobistego lub paszportu do potwierdzenia tożsamości. Bank nie sprawdza zdolności kredytowej klienta, wysokości jego dochodów miesięcznych ani innych warunków.
Wydanie karty kredytowej przebiega inaczej. Do jej uzyskania niezbędne jest wykazanie zdolności kredytowej. Bank może ocenić ją na dwa sposoby. Uproszczona procedura dotyczy kart kredytowych na niższe kwoty. Zdolność kredytowa jest obliczana wtedy na podstawie oświadczenia klienta i jego historii w BIK. Jeśli klient wnioskuje o wysoki limit na karcie kredytowej, bank może zarządzać od niego przedstawienia zaświadczenia o dochodach od pracodawcy. Zaświadczenie stanowi podstawę do sprawdzenia, czy klient jest w stanie spłacić w terminie zadłużenie na karcie kredytowej, gdy wykorzysta cały limit.
Jak zrezygnować z karty kredytowej lub debetowej
Z użytkowania karty debetowej można zrezygnować w dowolnym momencie bez spełniania dodatkowych warunków. Klient może ją zwrócić do banku podczas zamykania rachunku osobistego lub w trakcie prowadzenia konta, jeśli na pewnym etapie uzna, że nie potrzebuje już karty płatniczej lub gdy opłaty za jej użytkowanie zostaną podniesione do nieakceptowalnego poziomu.
W celu rezygnacji z karty kredytowej klient w pierwszej kolejności jest zobowiązany do spłaty zadłużenia. Dopiero po zwróceniu wykorzystanego limitu klient może zwrócić kartę do banku. Bank zaprzestanie pobierania dalszych opłat z tytułu jej posiadania.
Karta kredytowa a debetowa — do jakiego konta można je wydać?
Kartę debetową można wydać do wszystkich rachunków osobistych. Dotyczy to zarówno kont dla studentów, jak i dedykowanych seniorom i pozostałym użytkownikom. Karta debetowa przysługuje również młodzieży od 13. roku życia, która za zgodą rodziców korzysta z własnego konta junior. Banki nie wydają kart debetowych do rachunków oszczędnościowych lub wykorzystywanych do spłaty kredytów hipotecznych i kredytów gotówkowych.
Karta kredytowa może być wydawana bez konieczności zakładania konta osobistego. Można ją wydać bez otwierania konta osobistego. Wystarczy, że klient zgłosi się do wybranego banku i złoży wniosek o kartę kredytową. Jeśli w jej umowie nie ma obowiązku korzystania z innych produktów banku, można wyrobić kartę kredytową w dowolnej placówce z najtańszą ofertą karty kredytowej.
Kto może korzystać z kart kredytowych?
Karty kredytowe są przeznaczone wyłącznie dla pełnoletnich klientów banków. Przy ich wydawaniu bank ocenia ryzyko niewypłacalności klienta, dlatego odmowa wydania karty pojawia się często w przypadku seniorów, którzy ze względu na wiek są uznawani za klientów o wysoki ryzyku. W przypadku większości pozostałych, pełnoletnich klientów możliwe jest bezproblemowe uzyskanie karty kredytowej na kwotę kilku tysięcy złotych.
Wydanie karty kredytowej w przypadku osób niepełnoletnich jest niemożliwe, gdyż użytkownicy konta junior mogą korzystać z niego tylko za zgodą rodziców lub opiekunów. Karty kredytowe są polecane klientom, którzy chcą mieć elastyczny dostęp do środków na karcie. Mogą z nich korzystać zawsze, gdy zajdzie taka potrzeba w dowolnej kwocie bez wcześniejszego określania celu, na który przeznaczą środki.